Drogowcy zaskoczeni / Eternauta

KiedyÂ HGOÂ siedemdziesiÄt lat temu pisaĹ swĂłj kultowy juĹź komiks, nie mĂłgĹ podejrzewaÄ, Ĺźe dzisiaj Ĺnieg opadajÄcy malowniczo ze stalowego nieba na odsĹoniÄte sukienkami dziewczÄce ramiona, letnie ogrĂłdki piwne i zorganizowane wycieczki bĹÄkajÄce siÄ po starĂłwkach europejskich stolic nie bÄdzie postrzegany jako wyjÄtkowa aberracja. I mimo Ĺźe "Eternauta", pisany zaledwie dekadÄ po drugiej wojnie,

May 10, 2025 - 15:13

KiedyÂ HGOÂ siedemdziesiÄt lat temu pisaĹ swĂłj kultowy juĹź komiks, nie mĂłgĹ podejrzewaÄ, Ĺźe dzisiaj Ĺnieg opadajÄcy malowniczo ze stalowego nieba na odsĹoniÄte sukienkami dziewczÄce ramiona, letnie ogrĂłdki piwne i zorganizowane wycieczki bĹÄkajÄce siÄ po starĂłwkach europejskich stolic nie bÄdzie postrzegany jako wyjÄtkowa aberracja. I mimo Ĺźe "Eternauta", pisany zaledwie dekadÄ po drugiej wojnie, podszyty byĹ metaforami, to jednÄ z nich nie byĹa raczej wizja klimatycznej katastrofy. MoĹźna jednak podejrzewaÄ, ĹźeÂ HĂŠctor GermĂĄn Oesterheld, artysta zaangaĹźowany politycznie, zagorzaĹy peronista, uĹmiercony przez argentyĹskÄ wojskowÄ juntÄ, byĹyby z takiego odczytania kontent. OczywiĹcie serialowy "Eternauta" to trochÄ inna bajka niĹź komiksowy pierwowzĂłr, nie mogĹo byÄ przecieĹź inaczej, siedemdziesiÄt lat to caĹa epoka, choÄ, ogĂłĹem, sam fabularny szkielet pozostaĹ z grubsza bez zmian. Ĺnieg, ktĂłry nagle zaskakuje Buenos Aires, niezmiennie niesie natychmiastowÄ ĹmierÄ. Wystarczy kontakt jednego pĹatka ze skĂłrÄ i ludzkie ciaĹo, doznajÄce najwyraĹşniej Ĺmiertelnego paraliĹźu ukĹadu nerwowego, wyĹÄcza siÄ jak za naciĹniÄciem czerwonego guzika. Anomalia pogodowa to jedno. Wysiada przy tym caĹy sprzÄt, jakby przez miasto przetoczyĹa siÄ fala elektromagnetyczna, co dla ponowoczesnego Ĺwiata poĹÄczonego ĹwiatĹowodami i mikrochipami ma wymiar katastrofalny. TajemnicÄ jest, przynajmniej do mniej wiÄcej poĹowy niedĹugiego, szeĹcioodcinkowego sezonu (caĹoĹÄ zamknie siÄ w dwĂłch), co to wszystko znaczy: czy jest to przepowiadana biblijna zagĹada, element wojny chemicznej, tudzieĹź wstÄpny etap inwazji z obcej planety. Znaczenie samego tytuĹu wyjaĹni siÄ jeszcze pĂłĹşniej. FabuĹa koncentruje siÄ na przyjacioĹach grubo po piÄÄdziesiÄtce, ktĂłrzy zbierajÄ siÄ u jednego z nich na partyjkÄ kart. ChcÄc nie chcÄc, poĹÄczeni tragicznymi wydarzeniami, zmuszeni sÄ dziaĹaÄ razem, aby przeĹźyÄ. Salvo, na ktĂłrym kamera koncentruje siÄ najczeĹciej, prÄdko jednak musi opuĹciÄ dom, chcÄc odnaleĹşÄ cĂłrkÄ. Okutany od stĂłp do czubka gĹowy, chroniÄc twarz maskÄ przeciwgazowÄ, zapuszcza siÄ na zaĹnieĹźone ulice argentyĹskiej stolicy. To dopiero pierwszy dzieĹ apokalipsy. Na chodnikach leĹźÄ oprĂłszone Ĺniegiem zwĹoki. Sklepowe pĂłĹki uginajÄ siÄ od towaru, ktĂłrego nie ma komu kupowaÄ. MilczÄce samochody stojÄ przy krawÄĹźnikach. Tylko gdzieniegdzie pali siÄ Ĺwieca albo lampa na baterie. ZdjÄcia i scenografia sÄ tu upiornie urodziwe. Ale "Eternauta" to nie serial o odysei Salvo, perspektywa jest znacznie szersza. Chodzi tutaj bardziej o zbiorowe doĹwiadczanie koszmaru wojny/zagĹady/koĹca Ĺwiata, o reakcjÄ nie jednostki, a maĹych, miejskich spoĹecznoĹci: kamienicy, bloku, osiedla. Rzecz jasna przeplecione jest to osobistymi dramatami, inaczej byÄ nie mogĹo, ale istotniejsze od ciÄgĹego "dziania siÄ" sÄ tutaj interakcje miÄdzyludzkie. Zwykle nieufne, nierzadko nieprzyjazne, ale "Eternauta" nigdy nie osuwa siÄ ku nihilizmowi. CaĹoĹÄ jest bliĹźsza wyznaniu wiary w humanizm, a czĹowiek pokazany jest nie jako zezwierzÄcona bestia, ale istota z natury empatyczna. ZresztÄ serial ucieka od hollywoodzkiego modelu faszerowania kaĹźdej sceny i kaĹźdego odcinka wydarzeniami kryzysowymi lub krytycznymi; nie zawsze konfrontacja i konflikt sÄ Ĺrodkiem do celu. Lub celem. Co ciekawe, Salvo i jego towarzysze to zwyczajni everymani, ludzie nieposiadajÄcy wiedzy czy predyspozycji, ktĂłre dawaĹyby im jakÄkolwiek przewagÄ nad innymi. StÄd ciekawa jest pĹaszczyzna czysto obyczajowa serialu, gdzie nie toczy siÄ ciÄgĹa przepychanka, nieustanna batalia napompowanych ego, a raczej ostroĹźne negocjacje. OgĂłĹem pewne wyciszenie standardowych motywĂłw kina apokaliptycznego przysĹuĹźyĹo siÄ narracji, ktĂłra nabraĹa niemalĹźe kontemplacyjnego tempa, pozostajÄc przy tym angaĹźujÄca na poziomie charakterologicznym i fabularnym. ArgentyĹski Â "Eternauta" przyciÄga nie efekciarstwem, lecz treĹciÄ. Nie chcÄc zdradzaÄ zdarzeĹ z pĂłĹşniejszej czÄĹci sezonu, powiem jedynie, Ĺźe kaĹźdy odcinek przynosi coraz wiÄcej satysfakcjonujÄcych odpowiedzi, ale i podsuwa kolejne pytania, jednoczeĹnie dochowujÄc wiernoĹci fundamentalnym zaĹoĹźeniom serialu. Bo bardziej niĹź o zdarzenia per se chodzi o reakcje na nie. A tych jest tyle, ile jest ludzi. Adaptacja komiksu HGO wymagaĹa ogromnej dyscypliny, ktĂłrej tu dochowano, niekiedy w kontrze do wspĂłĹczesnych oczekiwaĹ odnoĹnie do gatunku.

Czytaj Więcej