Domowa woda kwiatowa: prosty przepis na hydrolat

Chcesz wzbogacić swoją codzienną pielęgnację o naturalny kosmetyk? Dowiedz się, jak w prosty sposób przygotować domową wodę kwiatową, znaną również jako hydrolat lub hydrosol. Odkryj, co to jest hydrolat, jak zrobić hydrolat w domu i poznaj różnorodne zastosowania tego wszechstronnego produktu.

Co to jest hydrolat?

Hydrolat, woda kwiatowa, hydrosol – te trzy określenia są często używane zamiennie, choć nie zawsze oznaczają dokładnie to samo.

Woda kwiatowa

Woda kwiatowa to popularna nazwa choć myląca, bo hydrolat można pozyskać nie tylko z kwiatów, ale również z gałązek, liści, a nawet żywic. Na przykład, po destylacji żywicy, mojego ukochanego olejku kadzidłowego zostaje nam woda, którą również można używać jako “wodę kwiatową”.

Hydrolat

Hydrolat to nazwa wywodząca się z francuskiego: „hydro” (woda) i „lait” (mleko). Połączenie odnosi się do mętnej fazy wodnej po destylacji.

Hydrosol

Hydrosol to z kolei zbitka słów „hydro” (woda) oraz “sol” od „solution” (roztwór), czyli po prostu „roztwór wodny”.

Czym nie jest woda kwiatowa?

• Woda kwiatowa nie jest wodą z dodatkiem sztucznego aromatu (jak wiele wód różanych dostępnych na rynku, często w sklepach z orientalną żywnością).
• Woda kwiatowa nie jest wodą wymieszaną z olejkiem eterycznym (przecież woda i olejek się same z sobą nie mieszają) i może mieć zupełnie inne właściwości. Ja na przykład zostawiam olejki eteryczne w moich hydrolatach, ale nie robię ich tak, że mieszam zwykłą wodę z olejkiem i jakimś rozpuszczalnikiem.

Dodam tutaj, że woda kwiatowa może pachnieć zupełnie inaczej niż olejek eteryczny z tej samej rośliny.

Zobacz wideo:



Jak powstaje hydrolat?

Hydrolat to produkt uboczny destylacji parowej roślin, wykorzystywanej głównie do produkcji olejków eterycznych. Podczas tego procesu para wodna przepływa przez materiał roślinny, ekstrahując związki lotne. Po skropleniu uzyskuje się dwie warstwy: olejek eteryczny oraz hydrolat, czyli wodę zawierającą rozpuszczalne w wodzie substancje aktywne rośliny oraz śladowe ilości olejków eterycznych.

Tyle w teorii. W praktyce najlepsze hydrolaty są destylowane tylko dla hydrolatu. Wynika to z tego, że żeby dostać olejek eteryczny trzeba zazwyczaj destylować dłużej i szybciej (olejki są cięższe od wody i potrzebują dodatkowego „impetu”). Najlepsze hydrolaty destyluje się bardzo delikatnie, żeby nie zaburzyć ich struktury.

W roślinach są różne substancje lotne. Jedne kochają tłuszcz i nazywamy je lipofilnymi. Drugie, których jest mniej, kochają wodę i nazywamy je hydrofilnymi. Ta część, która kocha wodę, zostaje w wodzie kwiatowej, bo unosi się razem z parą. W hydrolacie nadal jest bardzo, bardzo dużo różnych związków chemicznych, które nazywamy w zielarstwie substancjami czynnymi. To nie są rzeczy homeopatyczne.

Do czego służy hydrolat?

Hydrolaty mają szerokie zastosowanie w kosmetyce, aromaterapii oraz w gospodarstwie domowym.

W pielęgnacji skóry często wykorzystywane są jako tonik, mgiełka odświeżająca, czy składnik maseczek. W pielęgnacji włosów – jako nawilżająca wcierka, mgiełka wygładzająca, płukanka lub baza do olejowania.

Poza zastosowaniem kosmetycznym hydrolaty służą do aromatyzowania pomieszczeń, odświeżania tkanin, prasowania czy odstraszania owadów. Dzięki delikatnemu zapachowi oraz właściwościom antybakteryjnym sprawdzają się także jako składniki naturalnych domowych środków czystości.

Hydrolat do twarzy – jak używać?

Hydrolaty są delikatniejsze niż olejki eteryczne, dlatego polecane są do pielęgnacji skóry, nawet tej wrażliwej. Regularne stosowanie hydrolatów w pielęgnacji skóry pozwala na delikatne, ale efektywne wspomaganie jej kondycji, nawilżenia oraz równowagi, wykorzystując przy tym ich naturalne właściwości.

Tonik do twarzy

Zwilż płatek kosmetyczny hydrolatem i delikatnie przetrzyj skórę twarzy, szyi i dekoltu. Stosuj rano i wieczorem, po oczyszczeniu skóry.

Korzyści:

• Przywraca naturalne pH skóry po myciu.
• Nawilża, koi i łagodzi podrażnienia.
• Przygotowuje skórę do lepszego wchłaniania kolejnych kosmetyków.

Wybór między hydrolatem a tonikiem zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji skóry. Osoby o skórze wrażliwej, suchej lub skłonnej do podrażnień mogą lepiej reagować na kojące właściwości hydrolatów, podczas gdy cery tłuste i mieszane mogą docenić ściągające działanie niektórych toników.

Polecane hydrolaty:
• różany,
• lawendowy,
• oczarowy.

Mgiełka odświeżająca

Spryskuj twarz i ciało w ciągu dnia, gdy czujesz potrzebę odświeżenia lub nawilżenia skóry.

Korzyści:

• Szybko nawilża, odświeża i tonizuje skórę.
• Łagodzi podrażnienia, szczególnie po ekspozycji na słońce czy klimatyzację.

Polecane hydrolaty:
• różany,
• lawendowy,
• aloesowy,
• ogórkowy.

Baza pod serum lub olejek

Zwilż skórę hydrolatem, a następnie nałóż serum lub olejek na jeszcze lekko wilgotną twarz. W ten sposób skóra lepiej absorbuje składniki aktywne.

Korzyści:

• Wzmacnia działanie nawilżające i odżywcze serum czy olejku.
• Zapobiega odparowaniu wilgoci ze skóry.

Polecane hydrolaty:
• różany,
• aloesowy,
• lipowy.

Dodatek do maseczek i peelingów

Dodaj kilka łyżeczek hydrolatu do maseczki w proszku lub domowej maseczki DIY. Wymieszaj do uzyskania odpowiedniej konsystencji, następnie nałóż na skórę.

Korzyści:

• Ułatwia aplikację maseczki, wzbogaca ją o dodatkowe właściwości nawilżające i łagodzące.
• Wzmacnia efekty kosmetyku.

Polecane hydrolaty:
• różany,
• lawendowy,
• aloesowy
• neroli.

Jak dobrać hydrolat do typu cery?

Hydrolat do skóry suchej i wrażliwej

• Hydrolat różany
• Hydrolat lipowy
• Hydrolat aloesowy

Hydrolat do skóry tłustej, mieszanej i problematycznej

• Hydrolat oczarowy
• Hydrolat lawendowy
• Hydrolat rozmarynowy
• Hydrolat szałwiowy

Hydrolat do skóry dojrzałej

• Hydrolat różany
• Hydrolat neroli
• Hydrolat z kocanek włoskich

Hydrolat do skóry naczynkowej, zaczerwienionej

• Hydrolat różany
• Hydrolat z kocanki
• Hydrolat lipowy

Hydrolat do skóry podrażnionej, alergicznej

• Hydrolat rumiankowy
• Hydrolat lawendowy
• Hydrolat aloesowy

Hydrolat na włosy

Hydrolaty świetnie nadają się do pielęgnacji włosów i skóry głowy, mając działanie nawilżające, łagodzące oraz regulujące. Regularne stosowanie hydrolatów wzmacnia włosy, poprawia kondycję skóry głowy i pomaga osiągnąć piękne, zadbane włosy w naturalny sposób.

Oto kilka najpopularniejszych metod ich stosowania:

Mgiełka nawilżająca do włosów

Spryskaj delikatnie suche lub wilgotne włosy na całej długości.

Korzyści:

• Nawilża, wygładza i odświeża włosy.
• Ogranicza puszenie i elektryzowanie się włosów.

Polecane hydrolaty:
• różany,
• lawendowy,
• aloesowy,
• rumiankowy.

Wcierka do skóry głowy

Niewielką ilość hydrolatu wmasuj opuszkami palców bezpośrednio w skórę głowy. Najlepiej stosuj codziennie lub co drugi dzień.

Korzyści:

• Łagodzi podrażnienia, swędzenie oraz stany zapalne.
• Reguluje wydzielanie sebum, ogranicza przetłuszczanie.
• Stymuluje wzrost włosów i wzmacnia cebulki.

Polecane hydrolaty:
• rozmarynowy,
• lawendowy,
• oczarowy,
• pokrzywowy.

Dodatek do masek i odżywek

Dodaj odrobinę hydrolatu do ulubionej maski lub odżywki przed jej aplikacją. Pozostaw na włosach przez kilka minut, następnie spłucz.

Korzyści:

• Zwiększa nawilżenie i poprawia wchłanialność substancji aktywnych.
• Wzmacnia działanie kosmetyku.

Polecane hydrolaty:
• aloesowy,
• różany,
• lipowy.

Podkład pod olejowanie włosów

Zwilż włosy hydrolatem przed nałożeniem oleju. Po nałożeniu oleju pozostaw na ok. 1-2 godziny, następnie umyj włosy szamponem.

Korzyści:

• Ułatwia wnikanie substancji odżywczych zawartych w oleju.
• Poprawia kondycję włosów.

Polecane hydrolaty:
• lipowy,
• aloesowy,
• lawendowy.

Płukanka do włosów

Dodaj kilka łyżek hydrolatu do wody używanej do ostatniego płukania włosów po umyciu.

Korzyści:

• Przywraca równowagę pH skóry głowy.
• Włosy stają się miękkie, błyszczące i łatwiej się rozczesują.

Polecane hydrolaty:
• różany,
• rumiankowy,
• lipowy.

Jak dobrać hydrolat do rodzaju włosów?

Hydrolat do włosów suchych i matowych

• Hydrolat różany
• Hydrolat lipowy
• Hydrolat aloesowy

Hydrolat do włosów przetłuszczających się

• Hydrolat oczarowy
• Hydrolat rozmarynowy
• Hydrolat pokrzywowy

Hydrolat do włosów z łupieżem lub problematycznej skóry głowy

• Hydrolat lawendowy
• Hydrolat rozmarynowy
• Hydrolat pokrzywowy

Hydrolaty – aromaterapia

Od kilku lat jak jeżdżę na konferencje aromaterapeutyczne, obserwuję ponowne zainteresowanie hydrolatami. Dawniej, tylko „półprodukt uboczny” destylacji, teraz destylowane dla własnego piękna.

Z pietyzmem odkrywa się je ponownie i poleca tam, gdzie olejki byłyby za mocne, na przykład dla ząbkujących dzieci (smaruje się buzię hydrolatem rumiankowym w środku i olejkiem rumiankowym na policzek).

Dla mnie to jest bardzo ciekawe do obserwowania, jak widzę, że są „dwa obozy”:

1. Osób (zazwyczaj nieprofesjonalnych aromaterapeutów), które mówią „Tylko stężone olejki eteryczne!”.
2. Gdzie poleca się rozcieńczanie, mówi „mniej znaczy lepiej”, docenia subtelności zapachów, hydrolatów.

Niektórzy nawet dodają kwiatowe esencje Bacha czy homeopatię do równania, ale postawię sprawę jasno:

Aromaterapia nie ma nic wspólnego z homeopatią. Wody kwiatowe i olejki eteryczne to zielarstwo wysokich stężeń.

Hydrolat to nie jest coś lepszego czy gorszego od olejków eterycznych, to mikstura na własnych prawach. Mogą być ciekawą alternatywą dla osób wrażliwych na intensywne aromaty. Tak samo jak olejki, wody roślinne pomagają odprężyć umysł, poprawić nastrój, złagodzić stres i napięcie, a także wspierają koncentrację i dobre samopoczucie. Można ich używać do aromatyzacji pomieszczeń czy jako mgiełki relaksacyjne.

Jak zrobić hydrolat w domu?

Odkąd destyluję w przepięknych, miedzianych alembikach, za nic bym ich nie zamieniła. Nie ma porównania z taką domową, miskową techniką, a starannie chłodzonym i destylowanym hydrolatem w alembiku. Zapachy rozkładają się zupełnie inaczej, nie wspomnę już o dobrym chłodzeniu.

Domowa destylacja może nie dać takiego aromatu jak oczekujesz, ale związki chemiczne „nadal tam będą”. Ze zdziwieniem dowiedziałam się, że w Omanie nadal destylują wodę różaną w bardzo podobny sposób do tego, co Ci pokażę. Co prawda nie z miską, ale wielkimi misami i przykrywkami (niestety byłam tydzień za wcześnie, żeby zobaczyć jak robią to w Górach Zielonych). To bardzo prosty sposób i w sumie czemu nie zrobić tego chociaż raz tak, jak kiedyś, na początku? Przecież alembiki to „dopiero” okolice IX wieku.

Potrzebujesz:

• Roślin – mogą to być kwiaty (np. róże, lawenda), liście (np. mięta, melisa) lub inne części roślin (np. skórki owoców cytrusowych). Użyj około 100-200 gramów świeżych lub 50-100 gramów suszonych roślin na około 1 litr wody.
• Garnka z pokrywką – powinien być na tyle duży, aby pomieścić rośliny i wodę.
• Miski – takiej, która zmieści się w garnku i nie będzie miała kontaktu z dnem. Dobrze ją wcześniej wyparzyć, tak, aby była czyściutka.
• Cegły / kostki brukowej (lub innego podwyższenia).
• Wody (najlepiej destylowanej, ale może być też filtrowana).
• Lodu (najlepiej trzymać w woreczkach i wymieniać w razie potrzeby).

Jak zrobić hydrolat w domu krok po kroku?

1. Na dnie garnka umieść cegłę.
2. Obłóż ją dookoła roślinami.
3. Wlej wodę do garnka, tak aby przykryła rośliny, ale nie sięgała do podwyższenia, który umieścisz w środku.
4. Włóż do środka miskę – ustaw ją na podwyższeniu. To do niej będzie skraplać się hydrolat.
5. Przykryj garnek pokrywką, ale odwróconą – uchwytem do dołu. Ja umieściłam wcześniej pokrywkę w zamrażalniku, aby była oszroniona.
6. Na wierzchu wyłóż kostki lodu.
7. Postaw garnek na kuchence i podgrzewaj na małym / średnim ogniu przez ok. 1-2 godziny (zależy od rodzaju roślin i ilości użytej wody).
8. Zakończ destylację, gdy zauważysz, że ilość skraplającej się pary znacznie się zmniejszyła.
9. Zdejmij garnek z ognia i pozostaw do ostygnięcia. Następnie ostrożnie przelej zebrany hydrolat do ciemnych szklanych butelek. Ciemne szkło chroni hydrolat przed światłem, co pomaga w zachowaniu jego właściwości.

Wskazówki:

• Upewnij się, że cały sprzęt jest czysty, aby uniknąć zanieczyszczenia hydrolatu.
• Proces destylacji powinien być powolny i delikatny. Zbyt mocne gotowanie może spowodować przypalenie roślin i zmienić zapach hydrolatu.
• Dobrze jest wodę nasycać świeżymi kwiatami co najmniej dwa razy (trzy nawet lepiej). Będzie pachniała bardzo delikatnie, może mieć mętny, brunatny, złotawy lub zielonkawy kolor.
• Do wody kwiatowej możecie dodać 1 łyżeczkę gliceryny na każdą szklankę.
• Eksperymentuj z różnymi rodzajami roślin, aby odkryć swoje ulubione zapachy i właściwości hydrolatów.
• Hydrolaty domowej roboty zazwyczaj mają krótszy okres przydatności niż te kupione w sklepie. Należy je przechowywać w lodówce do 6 miesięcy. Możesz wydłużyć ich trwałość, dodając niewielką ilość konserwantu kosmetycznego.

Zobacz wideo:

Zobacz wideo:



Jak zrobić hydrolat z olejku eterycznego

Woda kwiatowa nie jest wodą wymieszaną z olejkiem eterycznym. Hydrolat powstaje w procesie destylacji, a nie przez mieszanie wody z olejkiem.

Z czego zrobić hydrolat?

To zależy od Was. Sama chętnie używam takich roślin:

• Róża pachnąca
• Lawenda
• Rumianek
• Lipa
• Krwawnik
• Mięta
• Melisa
• Tymianek
• Oregano

Do popularnych hydrolatów należą:

Hydrolat z drzewa herbacianego

Hydrolat z drzewa herbacianego jest znany ze swoich silnych właściwości antyseptycznych, przeciwzapalnych oraz antybakteryjnych. To doskonały wybór dla osób z cerą trądzikową, tłustą i mieszaną, ponieważ skutecznie łagodzi stany zapalne skóre i przyspiesza gojenie zmian skórnych. Regularnie stosowany normalizuje wydzielanie sebum, co pomaga ograniczyć błyszczenie skóry oraz zwęzić pory.

Ponadto hydrolat ten świetnie sprawdza się również jako preparat łagodzący po goleniu lub depilacji, zmniejszając zaczerwienienie i zapobiegając podrażnieniom. Może być również używany do pielęgnacji skóry głowy z tendencją do łupieżu lub przetłuszczania się, gdyż działa przeciwgrzybiczo i koi podrażnienia.

Dzięki swojemu odświeżającemu i lekko ziołowemu aromatowi hydrolat z drzewa herbacianego znajduje również zastosowanie w domowych środkach czystości jako naturalny dezodorant powierzchni oraz składnik preparatów odstraszających owady.

Woda lawendowa

Woda lawendowa jest szczególnie ceniona za swoje właściwości kojące, antybakteryjne oraz przeciwzapalne, dlatego stanowi idealny wybór do pielęgnacji cery problematycznej, wrażliwej oraz skłonnej do podrażnień. Dzięki zdolności do łagodzenia zaczerwienień, stanów zapalnych i podrażnień, hydrolat lawendowy skutecznie wspomaga skórę zmagającą się z trądzikiem.

Jej łagodzące właściwości sprawiają, że świetnie sprawdza się jako tonik po ekspozycji na słońce, depilacji czy goleniu, a także jako naturalny środek odświeżający i nawilżający w ciągu dnia.

Ponadto subtelny, relaksujący zapach lawendy wpływa kojąco na zmysły, łagodząc stres i napięcie oraz poprawiając samopoczucie, co czyni wodę lawendową nie tylko skutecznym produktem pielęgnacyjnym, ale i elementem domowej aromaterapii.

Hydrolat oczarowy

Hydrolat oczarowy wyróżnia się silnymi właściwościami przeciwzapalnymi, antybakteryjnymi oraz ściągającymi, dzięki czemu szczególnie polecany jest do pielęgnacji skóry tłustej, mieszanej i trądzikowej. Dzięki wysokiej zawartości naturalnych tanin skutecznie reguluje wydzielanie sebum, zwęża rozszerzone pory oraz zmniejsza skłonność skóry do powstawania zaskórników i niedoskonałości. Regularne stosowanie hydrolatu oczarowego pomaga złagodzić zaczerwienienia, podrażnienia oraz stany zapalne związane z trądzikiem, przyspiesza gojenie zmian skórnych, a także poprawia ogólny koloryt cery.

Jego właściwości łagodzące sprawiają, że świetnie sprawdza się również jako naturalny środek pielęgnacyjny po goleniu lub depilacji, gdyż redukuje zaczerwienienie, swędzenie i drobne uszkodzenia skóry. Hydrolat oczarowy przynosi również ulgę skórze naczynkowej, wspomagając obkurczanie naczyń krwionośnych i zmniejszając ich widoczność. Ze względu na delikatność oraz wszechstronne działanie, hydrolat ten jest polecany także osobom ze skórą wrażliwą i skłonną do alergii.

Hydrolat różany

Hydrolat różany to jeden z najbardziej cenionych hydrolatów w pielęgnacji skóry, znany ze swoich właściwości kojących, łagodzących i intensywnie nawilżających. Dzięki zawartości naturalnych antyoksydantów, takich jak flawonoidy i witamina C, wspomaga regenerację skóry, wzmacnia naczynia krwionośne i pomaga w walce z oznakami starzenia. Jest szczególnie polecany do skóry suchej, wrażliwej, naczynkowej oraz dojrzałej, ponieważ skutecznie redukuje zaczerwienienia, poprawia elastyczność i zapewnia zdrowy, promienny wygląd cery. Działa również jako delikatny tonik przywracający skórze naturalne pH po myciu oraz wzmacnia barierę ochronną przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.

Jego subtelny, kwiatowy zapach ma dodatkowo właściwości relaksujące i odprężające, dzięki czemu doskonale sprawdza się w aromaterapii, łagodząc stres i poprawiając nastrój. Hydrolat różany może być stosowany jako mgiełka odświeżająca w ciągu dnia czy składnik maseczek i peelingów, zapewniając skórze długotrwałe nawilżenie i ukojenie.

Podsumowanie

Hydrolaty mają wiele praktycznych zastosowań, nie tylko w pielęgnacji. Przygotowanie domowego hydrolatu to świetny sposób na stworzenie naturalnego kosmetyku. Eksperymentuj z różnymi roślinami i ciesz się korzyściami, jakie oferują hydrolaty!

Bibliografia

1. Catty, S. (2001). Hydrosols: The next aromatherapy. Rochester,Vermont: Healing Art Press.
2. Price, L., Price, S., Svoboda, K. (2004). Understanding Hydrolats: The Specific Hydrosols For Aromatherapy : A Guide for Health Professionals. Churchill Livingstone.

The post Domowa woda kwiatowa: prosty przepis na hydrolat first appeared on Klaudyna Hebda Blog.