Staraya Derevnya – Garden window escape

W tunelu wyobraźni. Staraya Derevnya to zespół niemal kultowy w kręgach. Ten brytyjsko-izraelski kolektyw funkcjonuje na scenie od 1994 roku, a ich nazwa pochodzi od historycznej Artykuł Staraya Derevnya – Garden window escape pochodzi z serwisu Nowamuzyka.pl.

Apr 27, 2025 - 02:55

W tunelu wyobraźni.

Staraya Derevnya to zespół niemal kultowy w kręgach. Ten brytyjsko-izraelski kolektyw funkcjonuje na scenie od 1994 roku, a ich nazwa pochodzi od historycznej dzielnicy Sankt Petersburga. Jedynym stałym członkiem grupy jest spiritus movens – Gosha Shtasel. Pierwszy swój album „Expedition” wydali w 1999 roku. W późniejszych latach ukazało się jeszcze kilka studyjnych płyt, a także koncertowych. Najświeższy zapis tego, co się wydarzyło na żywo w londyńskim Cafe Oto pojawił się na wydawnictwie „Blue forty-nine” (2023 r.). Rok wcześniej zaprezentowali znakomity materiał na krążku „Boulder blues” opublikowanym przez australijski label Ramble Records.

Kompozycje na najnowszy album „Garden window escape” powstawały między Londynem, Izraelem, Meksykiem a Bułgarią. W obecnym kształcie Staraya Derevnya skupia wokół siebie takich muzyków jak wspomniany lider Shtasel / Hniu (szepty i krzyki, lira kołowa, kazoo, perkusja, obiekty), Maya Pik (syntezator, flet, automat perkusyjny), Ran Nahmias (cicha wiolonczela, santur, oud, głos), Grundik Kasyansky (syntezator sprzężenia zwrotnego), Miguel Pérez (gitary), Yoni Silver (klarnet basowy) i Andrea Serafino (perkusja).

Staraya Derevnya znana jest z tworzenia totalnie odrealnionej muzyki z kręgu krautfolku, psychodelii, muzyki improwizowanej czy różnorodnej eksperymentalnej, której często towarzyszy śpiew w wyimaginowanych językach. Na „Garden window escape” teksty piosenek powstały w oparciu o wiersze Arthura Moleva. I mamy tytuły utworów w języku angielskim, a teksty już w języku rosyjskim. Od pierwszego nagrania „Tight-lipped thief” oblepia nas ta przedziwna i zarazem fascynująca dźwiękowa maź przepleciona oszczędną frazą złożoną z kilku mantrycznie powtarzanych słów, m.in. takich: „Woda pomrukuje jak wilk podczas wycia”. Muzycznie to istne szaleństwo, wolność i rozdygotana fantasmagoria.

Można tak napisać o każdym kolejnym utworze, ale… jest wiele innych niuansów. Szczekot rozmaitych odgłosów, transowość liry korbowej, podskórny chrobot obiektów, basowa hipnoza i postrzępione myśli w „What I keep in my closet” zamieniają emocje w surrealistyczną projekcję widm. Ponad dwunastominutowa kompozycja „Half-deceased uncle” jest wzmożonym kilkakrotnie odbiciem tego, co usłyszeliśmy chwilę wcześniej z jeszcze głębszym doświadczaniem dźwiękowym. Niesamowity fragment tego albumu, w którym miesza się swoista muzyka improwizowana falująca na wyraźnej melodii. Partie basowe brzmią tu niczym jak w najlepszych momentach kariery Billa Laswella. To jednak końcowych minut tego nagarnia nie podejmuje się do zaszufladkowania.

„Po dniach przesiewania zdecydowano

Zostawić go w spokoju
Wujek księgowy
Wujek księgowego

Od dawna martwy
W niedalekiej przyszłości
I nie ma sposobu by to obejść”.

Ze spokojnej jak na Starayą Derevnyę hauntologicznej ballady „Cork flight operation” wyrasta immersyjna rozczapierzona opowieść:

„Smakuj lub gryź
Otępienie
Ocet lub dekret
Stos koncesji
24 godziny lub teraz
Gołąb leci
Litość w pięciu zmysłach
Spaść w otchłań czasu

Podobnie jak stalowe sprężyny
Wkręciłem korkociąg
Piana w górę korkociągu
Teraz korek
Przelatujesz obok świata
Taki kruchy
Siedzisz w nim
Czasownik w nawiasach to korek”.

Ten nastrój przelewa się w „Virtue of standing still”, ale dochodzą przesterowane gitary, sprzężenia oraz wyraźne linie innych instrumentów wirujące w zmysłowym jazgocie na tle poetyckich słów:

„Mocne zimowanie / stanie w miejscu
W miejscu marnotrawstwa / pilna decyzja
Stojąc mocno / dobry fundament
W chwalebnym miejscu / zimuje dokładnie

W ponurym miejscu / trochę kłótni
Nie brudzić sobie rąk / ale tylko słowem
Dla niektórych lepiej / dla niektórych wcześnie
Stojąc zaocznie / do kogoś pilnie

Na miejscu kraba / stać razem
Fundament dobroci / szumi szorstko
Iść do nieba / chcieć iść celowo
Umrzeć na zawsze / z wiosenną pieśnią”.

Garden window escape by staraya derevnya

„Onwards, through the garden window” w pierwszej kolejności zapachniał mi przeszłością w najlepszym wydaniu, okolice wspólnych nagrań Holgera Czukaya i Davida Sylviana. Choć to tylko łuna mętnych skojarzeń. W niesamowity sposób przemycili tu taneczny puls, a później to już tylko krok od muzycznego obłędu!

„Wierzę, że okno, ogród i cisza poranka
Mały chłopiec bez drzwi przejdzie przez straszny sen.
Przez okno i do kwiecistego ogrodu.
Już nigdy nie zaśnie za dnia

Będzie tak, jak ty zdecydujesz, wiem.
Przez okno i ogród mały przeszedł na skraj raju
Przez okno i do kwitnącego ogrodu

Usiadł, by odpocząć”.

Na zamknięcie niejako „kriogeniczna” melancholijna pieść „Myshhh” oddychająca delikatnością, ambientem i jakimś namacalnym, niewypowiedzianym pierwiastkiem nadziei. I oddychajmy jak ta mysz:

„Wzdłuż ścieżek krzywych gwoździ
I popielniczek pełnych
Kruchych, pustych pomysłów
Z zakurzonych cukiernic

Oddychając jak mysz
Wędrując tam, gdzie jest ser
W hipnozie zapachu

Chciałbym mieć przewodnika
Tytoń na drogę
Niesiesz go od progu do progu
Z uśmiechem do domu

Wdychasz jak mysz
Wędrując tam, gdzie jest ser
W hipnozie zapachu”.

Staraya Derevnya jest tak osobnym organizmem, że każde drobiazgowe analizy nad ich muzyką wydają się kulawym skokiem z banału na banał, gdzie z każdym susem grzęźniemy jeszcze bardziej w nieostrościach określeń. To jak ich wizja muzyki swobodnej, często nazywanej krautfolkiem, co jest akurat bardzo trafne, wykracza poza wszelkie granice wprawia za każdym razem w niepohamowane zdumienie. „Garden window escape” jest autentycznym wyjściem poza inny stan świadomości, i jednocześnie magiczną podróżą zamkniętą w tunelu niekończącej się wyobraźni.

Ramble Records | maj 2025

Strona Staraya Derevnya: https://starayaderevnya.co.uk/index.html

FB: http://www.facebook.com/starayaderevnya

Strona Ramble Records: https://ramblerecords.com/

FB: https://www.facebook.com/Ramble-Records-104456548098088

Artykuł Staraya Derevnya – Garden window escape pochodzi z serwisu Nowamuzyka.pl.

Czytaj Więcej