Jak wyjść z cukrzycy II ?

Użytkowników online: 41 1. Dlaczego mówimy o „remisji”, a nie o „wyleczeniu”? 2. Diagnostyka krok po kroku Badanie Próg diagnostyczny cukrzycy Próg „stanu przedcukrzycowego” HbA1c...

Apr 23, 2025 - 12:12

Użytkowników online: 41

1. Dlaczego mówimy o „remisji”, a nie o „wyleczeniu”?

Międzynarodowa definicja remisji to HbA1c < 6,5 % utrzymane ≥ 3 mies. bez leków hipoglikemizujących. To kryterium przyjęły m.in. ADA (USA) i EASD (Europa). Diabetes.org PMC
Remisja jest dziś realnym celem: w badaniu DiRECT 36 % uczestników utrzymywało ją po 2 latach, a 22 % po 5 latach. Kluczem była trwała utrata masy ciała ≥ 10-15 kg. The Lancet Diabetes UK PubMed

2. Diagnostyka krok po kroku

Badanie	Próg diagnostyczny cukrzycy	Próg „stanu przedcukrzycowego”
HbA1c	≥ 6,5 % (48 mmol/mol)	5,7–6,4 % (39–47 mmol/mol)
Glukoza na czczo (FPG)	≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l)	100–125 mg/dl
OGTT – 2 h	≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l)	140–199 mg/dl
Glikemia przygodna + objawy	≥ 200 mg/dl	—

Źródło: ADA Standards of Care 2025 + polskie zalecenia PTD 2024 – wartości identyczne. Diabetes Journals Medscape Termedia

Jak to zrobić praktycznie

Badanie krwi na czczo + HbA1c w laboratorium.
Jeśli wynik na granicy – powtórz test w innym dniu lub wykonaj OGTT.
Po rozpoznaniu: badania kontrolne co 3 mies. (HbA1c, profil glikemii, ciśnienie, lipidogram, kreatynina).

3. Patofizjologia w pigułce (dlaczego powstaje i dlaczego da się odwrócić)

Hipoteza podwójnego cyklu (Twin Cycle): nadmiar kalorii ➔ tłuszcz w wątrobie ➔ insulinooporność wątrobowa ➔ hiperglikemia ➔ więcej insuliny ➔ tłuszcz trafia do trzustki ➔ zahamowanie wydzielania insuliny. Usunięcie tłuszczu z tych narządów przez ujemny bilans energetyczny przywraca ich funkcję. The Lancet PMC

4. Strategie prowadzące do remisji (w kolejności od najmniej do najbardziej inwazyjnej)

4.1 Intensywna interwencja żywieniowa (model DiRECT)

Faza	Co robisz	Jak długo
VLCD ≈ 825 kcal/d (koktajle ± warzywa bezskrobiowe)	Szybkie -10–15 kg	12 tyg.
Stopniowy powrót „prawdziwego” jedzenia	+200 kcal co 1-2 tyg.	6–8 tyg.
Utrzymanie wagi	Deficyt 200–400 kcal vs. wyjściowy TDEE, 150 min ruchu/tydz.	bezterminowo

Skuteczność: remisja u ~50 % chorych z czasem choroby < 6 lat.
Wymaga ścisłego nadzoru medycznego (modyfikacja dawek leków).

4.2 Dieta niskowęglowodanowa (< 130 g/d) lub śródziemnomorska

Łatwiejsza do utrzymania dla części osób; ważny jest deficyt energii, a nie sama proporcja makroskładników.
Monitoruj ketonemię przy bardzo niskiej podaży węgli (< 50 g/d), szczególnie gdy stosujesz insulinę lub SGLT2.

4.3 Farmakoterapia ukierunkowana na redukcję masy ciała

Klasa	Przykłady	Efekt ↓ HbA1c	Efekt ↓ masa ciała
GLP-1 RA	semaglutyd, liraglutyd	1–1,8 %	8–15 %
Dualne GIP/GLP-1 (obecnie rejestracja w EU)	tirzepatyd	1,5–2,3 %	15–20 %
SGLT2-i	dapagliflozyna, empagliflozyna	0,5–1 %	2–3 %

Leki te mogą pomóc osiągnąć próg -10 % masy ciała, co zwiększa szanse na remisję, lecz odstawia się je dopiero po potwierdzeniu normoglikemii.
W Polsce refundacja GLP-1 RA zależy od BMI i powikłań.

4.4 Chirurgia metaboliczna

Rozważ przy BMI ≥ 35 kg/m² (lub ≥ 30 z powikłaniami) przy braku efektów leczenia zachowawczego.
Remisja 50-80 % po 1-2 latach, ale wymaga suplementacji mikroelementów i ścisłego monitorowania całe życie.

5. Aktywność fizyczna – drugi filar

150–300 min/tydz. wysiłku aerobowego + ≥ 2 sesje oporu/tydz. (np. trening siłowy całego ciała).
Unikaj > 30 min ciągłego siedzenia – wstań, przejdź się lub wykonaj 20 przysiadów (NEAT!).
Efekt: poprawa wrażliwości na insulinę już po 1 sesji ćwiczeń; długofalowo pomaga utrzymać wagę.

6. Plan działania – 8-punktowa checklista

Konsultacja z lekarzem + badania wstępne (patrz § 2).
Ustal cel masy ciała – minimum 10 % redukcji.
Wybierz strategię żywieniową (VLCD / śródziemnomorska / niskowęglowodanowa).
Rozpisz aktywność: kalendarz tygodniowy z konkretnymi dniami i godzinami.
Zbuduj zespół wsparcia: dietetyk, pielęgniarka diabetologiczna, psycholog.
Monitoruj: glukometr lub CGM + tygodniowy dzienniczek jedzenia i ruchu.
Modyfikuj leki tylko z lekarzem (ryzyko hipoglikemii!).
Sprawdź HbA1c po 3 mies.; jeśli < 6,5 % i brak leków → remisja; utrzymuj wagę i kontrole co 3-6 mies.

7. Najczęstsze błędy

Błąd	Dlaczego groźny?	Jak zapobiec?
„Schudnę sam, a leki odstawię od razu”	Ryzyko hiperglikemii / kwasicy	Redukuj leki stopniowo pod kontrolą glikemii i lekarza
Rezygnacja po pierwszym „gorszym” wyniku	Wahania są normalne	Patrz trend 3-miesięczny, nie pojedynczy pomiar
Brak planu na utrzymanie wagi	80 % osób tyje z powrotem	Zaplanuj stały deficyt 200–300 kcal + ruch

8. Narzędzia i materiały (PL/EN)

Aplikacje: mySugr, LibreView (odczyt CGM), Fitatu / Cronometer (liczenie kalorii).
Bezpłatne poradniki:
- Diabetes UK: „Remission information pack” (ang.).
- PTD: broszury edukacyjne dla pacjentów (ptdiab.pl).
Kalkulatory: BMI, zapotrzebowanie kaloryczne (np. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej).
Wsparcie online: grupy na FB „Cukrzyca typu 2 – remisja” (moderowane przez dietetyków klinicznych).

9. Kiedy natychmiast do lekarza?

Glikemia > 300 mg/dl z objawami (wielomocz, pragnienie, utrata masy ciała)
Objawy hipoglikemii < 70 mg/dl (drżenie rąk, potliwość, splątanie)
Nagły spadek masy ciała bez planu / ból brzucha / wymioty (ryzyko kwasicy)

Podsumowanie

Cukrzyca typu 2 to stan przewlekłej nadwyżki energii w organizmie; odwrócenie tego stanu poprzez trwałą utratę tłuszczu trzewnego może wprowadzić chorobę w remisję. Najskuteczniejszą, choć wymagającą, drogą jest kombinacja ujemnego bilansu kalorycznego (dieta), zwiększonej aktywności fizycznej i nowoczesnych leków odchudzających — wszystko pod ścisłym nadzorem medycznym.

Cel praktyczny: zredukuj masę ciała o ≥ 10 % i utrzymaj ją przez rok – w większości badań to wystarcza, by sprawdzić, czy Twoja choroba może wejść w remisję.

Powodzenia — i pamiętaj, że każdy krok, nawet mały, przybliża Cię do lepszej glikemii i zdrowszego życia!

Czytaj Więcej